Το χρονικό του Γκερβάζε, που είναι γραμμένο σε μεσαιωνικό
χειρόγραφο βρίσκεται στην βιβλιοθήκη του κολεγίου Τρίνιτι στο Καίμπριτζ. Ο
Γκερβάζε ήταν μοναχός του μοναστηριού που βρίσκεται δίπλα στην μητρόπολη του
Καντέρμπουρη, αλλά και συγγραφέας επτά ιστορικών έργων με σημαντικότερο τα
Χρονικά που καλύπτει την περίοδο από το 1100 έως το 1199. Μερικά από τα πιο
ενδιαφέροντα κομμάτια του χειρόγραφου δεν αναφέρονται στα θέματα της εκκλησίας
και του κράτους, αλλά σε αστρονομικά γεγονότα συμπεριλαμβανομένης μιας εκλείψεως
του ηλίου και μιας θεαματικής περιγραφής από το Βόρειο Σέλας. Το πιο περίεργο
όμως απ’ όλα είναι η περιγραφή από ένα εξαιρετικό γεγονός που έγινε στις 18
Ιουνίου του 1178, σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο.
Έρευνα Rosemary
Adonelos
Νίκος
Αποστολόπουλος
Πέντε μοναχοί από το Αββαείο του Καντέρμπουρη έκαναν μια
αναφορά με την οποία ενημέρωναν τον
Γκερβάζε ότι αμέσως μετά την δύση του Ηλίου παρατήρησαν την πάνω μεριά της
Σελήνης να χωρίζεται σε δύο μέρη, και να ξεπηδάει ένας φλεγόμενος δαυλός
ρίπτοντας σε αρκετά μεγάλη απόσταση φωτιά, και φλεγόμενα κάρβουνα! Οι πέντε
άντρες θα πρέπει να ενταχθούν στην ομάδα των ανθρώπων που κατέχουν ειδική θέση
στην ιστορία της αστρονομίας, γιατί όλοι αυτοί είχαν την ίδια εμπειρία, και
παρατήρησαν κάποιο φαινόμενο στον ουρανό τόσο περίεργο που ο υπόλοιπος κόσμος έμεινε
έκπληκτος από την περιγραφή του ή αμφέβαλε για την ύπαρξη του.
Αναλυτικότερα ο ίδιος ο Γκερβάζε έχει
καταγράψει: «Αυτό το χρόνο, την Κυριακή πριν από την γιορτή του Αγίου Ιωάννη
του Βαπτιστή, μετά την δύση του ηλίου, όταν η Σελήνη είχε αρχίσει να διακρίνεται,
ένα θαυμάσιο φαινόμενο παρατηρήθηκε από πέντε ή περισσότερους άνδρες, οι οποίοι
κάθονταν κοιτάζοντας τη σελήνη. Τώρα υπάρχει ένα λαμπερό νέο φεγγάρι και, όπως
συνήθως, σε αυτή τη φάση που τα κέρατα του φεγγαριού ήταν στραμμένα προς την
ανατολή και ξαφνικά το πάνω κέρατο χώρισε στα δύο. Από το μέσω αυτού του
χωρίσματος εμφανίστηκε ένας αναμμένος πυρσός που πετούσε σε μεγάλη απόσταση
φωτιές, και αναμμένα κάρβουνα. Στο μεταξύ το κύριο σώμα του φεγγαριού από κάτω,
στριφογύριζε με αγωνία και για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια αυτών που ανέφεραν
τα περιστατικά σε μένα και το είδαν με τα μάτια τους, το φεγγάρι κουλουριάστηκε
σαν πληγωμένο φίδι. Μετά από λίγο πήρε πάλι την κανονική του μορφή. Αυτό το
φαινόμενο επαληθεύτηκε πάνω από δώδεκα φορές και η φωτιά έπαιρνε διάφορα
σχήματα, ενώ έπειτα από λίγο όλα ηρεμούσαν. Έτσι μετά από αυτές τις
μεταμορφώσεις το φεγγάρι από κέρατο, δηλαδή σε όλο του το μήκος, πήρε μαυριδερή
εμφάνιση». Στην ουσία το επεισόδιο αυτό είναι σπάνιο από πολλές πλευρές, γιατί
όχι μόνο δεν υπάρχει περιγραφή κάποιου αστρονομικού φαινομένου σαν κι αυτό στην
αρχαία φιλολογία, αλλά είναι και ένα μυστήριο που ίσως εξηγήθηκε, οκτώ αιώνες
μετά!
Ο Τζακ
Χάρτουνγκ και ο κρατήρας Giordano Bruno
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο γεωλόγος Τζακ Χάρτουνγκ
που εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης μελετώντας τους κρατήρες που
έχουν ανοίξει οι μετεωρίτες που έχουν πέσει στην Γη, ξεφύλλιζε ένα βιβλίο όταν
διάβασε μια σύντομη αναφορά σχετικά με το χειρόγραφο του Γκερβάζε. Περίεργος
ο Χάρτουνγκ έψαξε να βρει το κείμενο του
Χρονικού και όταν διάβασε τις λεπτομέρειες του φαινομένου στο φεγγάρι, ξαφνικά
κατάλαβε τι μπορεί να σημαίνει. Κάθε φράση του Γκερβάζε τον έκανε να πιστεύει
όλο και πιο πολύ στην άποψη του. «Το ψηλότερο κέρατο χωρίστηκε στα δύο»,
έδειχνε ότι σκόνη ή σύννεφο είχε παραχθεί από την φυσική αναταραχή, καλύπτοντας
έτσι μέρος του φεγγαριού από το βλέμμα των γήινων παρατηρητών. «Ένας αναμμένος
πυρσός που πετούσε φωτιές και πυρακτωμένα κάρβουνα», δείχνει ότι αέρια ή υγρά
είχαν ξεπεταχτεί όταν επλήγη η επιφάνεια της Σελήνης και τα αέρια είχαν σχηματίσει
μια προσωρινή «ατμόσφαιρα» γύρω από την περιοχή που επλήγη η επιφάνεια, γεγονός
που θα έκανε το φεγγάρι να μοιάζει σαν να στριφογυρίζει «σαν πληγωμένο φίδι». Ο
Χάρτουνγκ πίστευε ότι οι μάρτυρες του 1178 ίσως να είναι τα μόνα άτομα που
υπήρξαν μάρτυρες στον σχηματισμό μεγάλου κρατήρα στο φεγγάρι.
Ο Χάρτουνγκ
γνώριζε σε πια φάση ήταν το φεγγάρι στις 18 Ιουνίου 1178, ήταν στην αρχή του,
μια μικρή λωρίδα στον ουρανό, γεγονός που περιόριζε τις πιθανότητες για το
μέρος που έγινε η σύγκρουση. Όταν πάρθηκαν οι φωτογραφίες από τους δορυφόρους
και την αποστολή του «Απόλλων», ο Χάρτουνγκ έψαξε να βρει έναν κρατήρα που να
ταιριάζει με τις θεωρητικές υποθέσεις που είχε κάνει, και τελικά τον βρήκε.
Είχε 22 χιλιόμετρα διάμετρο και ονομαζόταν Giordano Bruno, από τον Ιταλό
φιλόσοφο, μαθηματικό, ποιητή και αστρονόμο. Η θέση του εν λόγω κρατήρα
βρίσκεται ακριβώς στην θέση η οποία φαίνεται να είναι και το σημείο της
περιγραφής του περίεργου μυστικιστικού φαινομένου που περιέγραψαν λεκτικά οι
μοναχοί στον Γκερβάζε. Για δεκάδες χιλιόμετρα γύρω του υπήρχαν τα σημάδια
κάποιας μεγάλης αναταραχής από πτώση μετεωρίτη, αλλά και ένα θεαματικό σύστημα
ακτίνων, δηλαδή οι εκρήξεις φωτιάς όπως κατέγραψε ο ίδιος ο μοναχός. Με λίγα
λόγια πρόκειται για μια συνεχή βροχή μικρών σε μέγεθος μετεωριτών η οποία
πέφτει επάνω στην σκόνη που υπάρχει στην επιφάνεια του άστρου με τόσο γρήγορη
ταχύτητα ώστε να διαβρώνεται το σύστημα των ακτινών αυτών και να παρουσιάζονται
εκρήξεις. Έτσι μπορεί εύλογα να υποτεθεί ότι ο Giordano Bruno σχηματίστηκε κατά
τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας. Μια από τις ακτίνες αυτές είχε μήκος 1.200
χιλιομέτρων και φαινότανε καθαρά στις φωτογραφίες της NASA. Ο Χάρτουνγκ
παρατηρεί: «Σε μια περίοδο 3.000 ετών οι πιθανότητες είναι 1 στις 1.000, να
συμβεί κάτι τέτοιο στο φεγγάρι. Η πιθανότητα ότι θα υπάρξει αναφορά για ένα
τέτοιο γεγονός είναι ακόμα μικρότερη, γιατί μόνο το μισό του φεγγαριού μπορούσε
να παρατηρηθεί, παρατηρήσεις δεν γινόντουσαν συχνά, και οι παρατηρήσεις που
έγιναν μπορεί να μην είχαν διασωθεί. Με λίγα λόγια η πιθανότητα να έχουμε εμείς
σήμερα μια καταγραφή μαρτυρίας για την δημιουργία ενός τόσο μεγάλου κρατήρα,
ήταν ακόμα πιο μικρή».
Νέα στοιχεία
Ωστόσο, μια πρόσφατη ανάλυση των αρχαίων αστρονομικών
αρχείων θέτει σε αμφιβολία τη θεωρία του
Χάρτουνγκ. Ο αντίκτυπος ενός μετεωρίτη αρκετά μεγάλου ώστε να σχηματίσει τον
Giordano Bruno θα είχε εξαπολύσει μια μεγάλη καταιγίδα μετεωριτών στην Γη, που
υπολογίστηκε από τον Πωλ Γουΐδερς από το Σεληνιακό και Πλανητικό Εργαστήριο του
Πανεπιστημίου της Αριζόνα, συγκρίσιμο με τη καταιγίδα του 1966 Leonids, όπου
κατά τη διάρκεια της σε μερικές θέσεις καταγράφηκαν 100.000 μετεωρίτες ανά ώρα.
«Θα ήταν επίσης ένα πολύ φωτεινό φαινόμενο, πολύ εύκολο να το δει κανείς, με
μέγεθος 1 ή μέγεθος 2. Θα ήταν ένα εντυπωσιακό θέαμα! Όλοι όσοι έμεναν σε όλο
τον κόσμο θα είχαν την ευκαιρία να δουν την καλύτερη έκθεση «πυροτεχνημάτων»
στην ιστορία» σύμφωνα με τον Γουΐδερς. Ωστόσο, κανένας άγρυπνος παρατηρητής του
ουρανού του 12ου αιώνα δεν ανέφερε μια τέτοια καταιγίδα. Δεν υπάρχουν
αποδείξεις για μια τόσο αξιοσημείωτη καταιγίδα πρωτοφανούς έντασης σε
οποιαδήποτε γνωστά ιστορικά αρχεία, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών, κινεζικών,
αραβικών, ιαπωνικών και κορεατικών αστρονομικών αρχείων.
Η βροχή μετεωριτών του 1966. Κατά τη διάρκεια της καταιγίδας
του 66, σε μερικές θέσεις καταγράφηκαν 100.000 μετεωρίτες ανά ώρα.
Τι είδαν λοιπόν οι
μάρτυρες που ο μοναχός του Καντέρμπουρη κατέγραψε; Μια εναλλακτική θεωρία
υποστηρίζει ότι οι μοναχοί απλά συνέβη να βρίσκονται στο σωστό μέρος την
κατάλληλη στιγμή για να δουν έναν «εξεγερμένο» μετεωρίτη ο οποίος είχε ήδη
τεθεί σε ευθυγράμμιση με την Σελήνη και προς είσοδο στην ατμόσφαιρα της Γης.
Αυτή η ιδέα προτάθηκε έντονα από τον Γουΐδερς αλλά και από άλλους σε μια
επιστημονική εργασία του 1977. Ο Γουΐδερς πιστεύει ότι οι πέντε αρχαίοι
παρατηρητές του ουρανού θα μπορούσαν να έχουν δει την φωτιζόμενη απεικόνιση
ενός τέτοιου μετεωρίτη να ταξιδεύει κατά μήκος της οπτικής τους γραμμής και όχι
να επηρεάζει το φεγγάρι. «Ήταν ένας πολύ εντυπωσιακός μετεωρίτης που έσκασε σε
φλόγες στην ατμόσφαιρα της Γης. Αν βρισκόσασταν στη σωστή απόσταση θα είχατε
την τέλεια γεωμετρία» ανέφερε: «Αυτό θα εξηγούσε γιατί καταγράφηκαν μόνο πέντε
άτομα που να το έχουν δει». Επειδή μάλιστα
τα μετέωρα - κοινώς τα θραύσματα του μετεωρίτη, γίνονται ορατά μονάχα
αφού έχουν ήδη βρεθεί στο 45ο με 75ο μίλι της γήινης ατμόσφαιρας σύμφωνα με
τους μέχρι στιγμής νόμους της γεωμετρίας.
Πηγές:
Arthur
Clark Mysterious World
science.nasa.gov
dailymedieval.blogspot.gr
Wikipedia
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή
περιληπτική, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Κείμενα, γραφικά,
λογότυπα, φωτογραφίες, αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία και ως συλλογικό έργο
προστατεύεται κατά τις σχετικές διατάξεις του ελληνικού δικαίου, του ευρωπαϊκού
δικαίου και των διεθνών συμβάσεων περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Η μη τήρηση των
ανωτέρω επισύρει τις κυρώσεις του Ν. 2121/1993, άρθρο 66.
