«Εξωγήινα» μηνύματα. Όταν το διάστημα ψιθυρίζει!

Μετά τη χρήση του τηλεσκοπίου από τον Γαλιλαίο, την φευγαλέα εικόνα της απεραντοσύνης του  σύμπαντος, και την πρώτη υποψία για την ύπαρξη και άλλων ηλιακών συστημάτων, οι άνθρωποι άρχισαν να πιστεύουν ότι οι γειτονικοί πλανήτες της Γης όπως ο Άρης, η Αφροδίτη και φυσικά η Σελήνη πιθανόν να είναι κατοικημένοι. Τους επόμενους αιώνες και γοητευμένοι από την πιθανή  ύπαρξη εξωγήινης ευφυούς ζωής, η ανθρωπότητα βρέθηκε στην εκκίνηση μιας πρωτόγνωρης ιδέας που αφορούσε την αποστολή μηνυμάτων προς το αχανές κενό διάστημα. Αυτήν  την ιδέα όμως,  διαδέχτηκε σύντομα η έκπληξη και ο σοβαρός προβληματισμός. Αιτία;  Ευφυείς πολιτισμοί άλλων ουράνιων σωμάτων είχαν στείλει πρώτοι τα δικά τους μηνύματα!

Οι εξωγήινοι έχουν παραδώσει ήδη τα μηνύματα τους

Ένας από τους πιο σημαντικούς εφευρέτες του 20^ου αιώνα, ο Νίκολα Τέσλα, έφερε την ανθρωπότητα σε μια νέα εποχή, αφού όπως υποστήριξε, πιθανόν να είναι ο πρώτος άνθρωπος που άκουσε τα χαιρετίσματα ενός άλλου πλανήτη. Ο Τέσλα από το 1896 πειραματιζόμενος με τον διάσημο ασύρματο πομπό του, πίστευε ότι θα μπορούσε να στείλει ραδιοκύματα επικεντρωμένα σε μακρινά σημεία του ηλιακού συστήματος, και ότι οι επικοινωνίες με τον Άρη είναι κάτι επικείμενο, αφού αν ήταν δυνατόν να στείλουμε μηνύματα στο διάστημα, θα ήταν και πολύ πιθανόν να λάβουμε απάντηση. Είναι αλήθεια ότι ο Τέσλα ενδιαφέρθηκε καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής του στην ανάπτυξη τεχνολογίας για να έρθει σε επαφή με εξωγήινη νοημοσύνη, και πίστευε ότι τουλάχιστον σε μια περίπτωση είχε εντοπίσει ένα ξένο σήμα. Στα 1899, μια σειρά από ασυνήθιστες ηλεκτρικές διαταράξεις  έφτασαν από το διάστημα. Μια σειρά αριθμητικών κωδικών σε κοσμικά ραδιοσήματα, τα οποία ερμήνευσε ως ένα σημάδι νοημοσύνης που προερχόταν μέσα από το ηλιακό μας σύστημα. Παρουσίαζαν μια κανονική περιοδικότητα, και αφού απέκλεισε τυχόν ηλεκτρικές διαταραχές που προέρχονταν από τον Ήλιο ή την Γη, ο Τέσλα σε άρθρο του με τίτλο «Μιλώντας με τους Πλανήτες», τον Μάρτιο του 1901, θα αναφέρει: 

«Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα αισθήματα που ένιωσα όταν συνειδητοποίησα ότι είχα ανακαλύψει κάτι ανυπολόγιστης σημασίας για την ανθρωπότητα. Αισθάνθηκα  σαν να παραβρισκόμουν στη γένεση μια νέας γνώσης ή στην αποκάλυψη μιας μεγάλης αλήθειας. Οι πρώτες παρατηρήσεις μου με συγκλόνισαν, σαν να ήταν παρών σε αυτές κάτι το μυστηριώδες, για να μην πω υπερφυσικό. Ήμουν μόνος στο εργαστήριό μου μέσα στη νύχτα και είχα πολύ έντονα αυτή την αίσθηση. Αλλά εκείνη τη στιγμή, η ιδέα ότι αυτές οι διαταραχές θα μπορούσαν να ήταν ελεγχόμενα σήματα από ευφυή όντα δεν μου είχε περάσει ακόμη από το μυαλό. Οι αλλαγές που παρατηρούσα ήταν περιοδικές και με μια ξεκάθαρη διάταξη, αλλά δεν μπορούσα να εντοπίσω την προέλευσή τους. Γνώριζα βεβαίως ότι μπορούσαν να δημιουργηθούν τέτοιες ηλεκτρικές διακυμάνσεις, από τον ήλιο, όπως είναι το Βόρειο Σέλας, και από γήινα ηλεκτρομαγνητικά ρεύματα, αλλά ήμουν απόλυτα σίγουρος ότι οι συγκεκριμένες δεν προέρχονταν από αυτά τα αίτια. Η φύση των πειραμάτων μου απέκλειε την πιθανότητα να προέρχονται από ατμοσφαιρικές διαταραχές, όπως ειπώθηκε βιαστικά από μερικούς. Ήταν λίγο καιρό μετά που έκανα τη σκέψη ότι οι διακυμάνσεις που είχα παρατηρήσει μπορεί να οφείλονταν σε ευφυή όντα. Παρ’ όλο που δεν μπορούσα να τις αποκρυπτογραφήσω, μου ήταν αδύνατο να πιστέψω ότι ήταν εντελώς τυχαίες. Η αίσθηση ότι ήμουν ο πρώτος που άκουσε τον «χαιρετισμό» από έναν πλανήτη σε έναν άλλο, μεγάλωνε όλο και περισσότερο μέσα μου». Πόσο πιθανό είναι  όμως ο Τέσλα να έλαβε πράγματι ένα εξωγήινο μήνυμα; Και αν ναι, από πού προήλθε; Όπως ήταν αναμενόμενο η ανακοίνωση του Τέσλα δέχτηκε πολλές και έντονες επικρίσεις, με αποτέλεσμα να μην αποκαλύψει πολλές λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές παραμέτρους των σημάτων. Ενώ η μεγαλοφυΐα του Τέσλα είναι αναμφισβήτητη, μερικοί άνθρωποι υποστήριξαν το μυαλό του είχε παραπλανηθεί σε κάποιες επιλογές του. Ακόμα και ο επιφανής Άγγλος αστρονόμος, Σερ Τζόζεφ Νόρμαν Λόκυερ που ασχολήθηκε ειδικά με τον Ήλιο και μάλιστα με τη φασματοσκοπική παρατήρηση, αναρωτήθηκε ότι εφόσον υπήρξε διαπλανητική επικοινωνία, τότε  πως αυτή εκδηλώθηκε μόνο στο Κολοράντο και δεν έγινε αντιληπτή από σταθμούς σε ολόκληρο τον κόσμο;

Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, ο Γουλιέλμο Μαρκόνι, ο πατέρας της εκπομπής ραδιοκυμάτων σε μεγάλη απόσταση, έλαβε μια παράδοξη εκπομπή σημάτων, που έμοιαζαν με κωδικοποιημένο μήνυμα, από το οποίο ξεχώριζε επίμονα μόνο το γράμμα «V», το ίδιο γράμμα που ο Μαρκόνι είχε εκπέμψει στα 1899, στα πρώτα βήματα της ασύρματου επικοινωνίας. Στην εφημερίδα New York Times, στις 30/1/1920, o Charles Greeley Abbot, διευθυντής του Αστεροσκοπείου του Σμιθσόνιαν, δήλωσε ότι εάν τα σήματα του Μαρκόνι προέρχονταν από άλλο πλανήτη, ο πιθανότερος υποψήφιος ήταν η Αφροδίτη κι όχι ο Άρης.

Το 1924 ήταν η περίοδος που ο πλανήτης Άρης βρισκόταν πλησιέστερα στην Γη, και στις 23 Αυγούστου ο καθηγητής της Αστρονομίας Νταίηβιντ Τοντ θα λάβει απίστευτα μηνύματα. Αυτή τη φορά τα μηνύματα θα καταγράφονταν σε ένα ειδικό φιλμ, αφού μετατρέπονταν τα ραδιοκύματα σε ακτίνες φωτός. Κατά την διάρκεια των δοκιμών, όλοι οι Αμερικανικοί ραδιοσταθμοί είχαν εντολή να σιγήσουν, ώστε να μην υπάρξουν παρενέργειες. Σε λίγο πολλοί σταθμοί άρχισαν να λαμβάνουν σήματα, αλλά εκείνα που καταγράφηκαν ραδιοφωτογραφικώς ξεπερνούσαν κάθε προσδοκία. Από την μια πλευρά του φιλμ υπήρχε μια σειρά από τελείες και παύλες, αλλά από την άλλη πλευρά και σε κανονικά διαστήματα είχαν σχηματιστεί χωρίς καμιά αμφιβολία, σαν καρικατούρες, ανθρώπινα πρόσωπα! Καμιά ερμηνεία δεν υπήρχε για το φαινόμενο, ενώ το περίεργο γεγονός έκανε το γύρω του κόσμου μέσα από πρωτοσέλιδα εφημερίδων.

Στις 12 Απριλίου 1965 το πρακτορείο Τας με μια πρώτη ανακοίνωση προκάλεσε σεισμό… Δύο αόρατα σημεία στους αστερισμούς του Πήγασου και Κριού έστελναν στην Γη ραδιοσήματα τεράστιας ισχύος. Η εκπομπή ήταν στους 900 μεγακύκλους και όλα έδειχναν ότι ήταν διευθυνόμενες εκπομπές και όχι ασυνάρτητες αναλαμπές ραδιοαστέρων. Τα δυο αυτά σημεία έγιναν γνωστά σαν CTA 21 και CTA 102. Ο γνωστός αστρονόμος I. Σ. Σκλόφσκι τα περιέγραψε σαν «ένα απολύτως νέο, ακόμη άγνωστο τύπο κοσμικού αντικειμένου στον γαλαξία».

Εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 23/4/1969

Τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 1969, σειρά πήρε ο Δίας αφού σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος «ο Δίας εκπέμπει μυστηριώδη ραδιοσήματα σε πολύ χαμηλές συχνότητες, όπως διαπιστώθει υπό του αμερικανικού ράδιο-αστρονομικού δορυφόρου, Εξπλόρερ – 38». Ο  δρ. Ρόμπερτ Στόουν, εκπρόσωπος της NASA πρόσθεσε ότι:  «Τα εν λόγω ραδιοσήματα εξακολουθούν να αποτελούν μέγα μυστήριον διά τους επιστήμονες». Μερικά χρόνια αργότερα ήρθε η πιο εντυπωσιακή ίσως περίπτωση «εξωγήινου» ραδιοσήματος.

Τον Αύγουστο του 1977, ένα ραδιοτηλεσκόπιο στο Delaware του Οχάιο κατέγραψε ένα σήμα προερχόμενο κοντά από τον αστερισμό του Τοξότη, που διήρκεσε μόλις 72 δευτερόλεπτα, και έμοιαζε ότι θα μπορούσε να αλλάξει την ιστορία. Για αρκετές ημέρες το περίεργο σήμα παρέμενε στα «αζήτητα» στις μετρήσεις του SETI, μέχρι που ο ερευνητής Τζέρι Έιμαν πρόσεξε τα δεδομένα. Ήταν μια ακολουθία από μεταβλητές και αριθμούς, η οποία αναπαριστούσε ένα σήμα τριάντα φορές πιο ισχυρό από τα συνηθισμένα. Ο ερευνητής, εντυπωσιασμένος από τα στοιχεία, κύκλωσε την ακολουθία με κόκκινο μελάνι και έγραψε δίπλα το επιφώνημα «Wow!». Από τότε η ακολουθία αυτή έμεινε γρίφος.

Από το Φεβρουάριο του 2003 μέχρι και το Σεπτέμβριο του 2004, οι αστρονόμοι της SETI, συλλάμβαναν από το ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο, που βρίσκετε στο Πουέρτο Ρίκο,  ένα σήμα ενός λεπτού που προερχόταν ανάμεσα από τους αστερισμούς των Ιχθύων και του Κριού, ένα σημείο που δεν φαίνεται να υπάρχει κανένα άστρο ή πλανητικό σύστημα. Το σήμα ονομάστηκε SHGb02+14a και είχε συχνότητα περίπου 1420 MHz. Η συχνότητα των 1420 MHz είναι πολύ σημαντική και έχει διαμορφώσει την πορεία της SETI, καθώς αποτελεί συχνότητα εκπομπής του ατόμου του υδρογόνου, του πιο κοινού στοιχείου στο σύμπαν, και της πιο πιθανής συχνότητας για να επικοινωνήσουν εξωγήινοι μαζί μας. Το σήμα παρουσίαζε επίσης μια παράξενη μετακίνηση στο πεδίο των συχνοτήτων, καθώς άλλαζε συχνότητα κάθε δευτερόλεπτο, ξεκινώντας από 8Hz χαμηλότερα των 1.420 MHz και ανέβαινε στα 37Hz ψηλότερα. Ο ερευνητής Έρικ Κορπέλα που έκανε την ανάλυση του σήματος για πρώτη φορά, λέει ότι «αυτή η μετακίνηση είναι αναμενόμενη αν ο πομπός βρίσκετε σε έναν πλανήτη που περιστρέφετε γρήγορα και ο πολιτισμός που κάνει την εκπομπή δεν διορθώνει το σήμα για να αντισταθμίσει την κίνηση του πλανήτη».

Το 2016 οι ειδικοί της αστρονομίας με το Green Bank Telescope στη Δυτική Βιρτζίνια και το Παρατηρητήριο Arecibo στο Πουέρτο Ρίκο ανακάλυψαν έξι νέες "γρήγορες ραδιοφωνικές εκρήξεις" (FRBs) που προέρχονταν από περιοχή πολύ πιο πέρα από τον γαλαξία μας, σύμφωνα με αναφορά στο  Astrophysical Journal του ίδιου έτους. Οι πολύ γρήγορες ραδιοφωνικές εκρήξεις (FRB=Fast Radio Burst) είναι μυστηριώδεις ισχυροί παλμοί ραδιοσημάτων που προέρχονται από πολύ μακρινές αποστάσεις, διαρκούν χιλιοστά του δευτερολέπτου και στη συνέχεια εξαφανίζονται. Η ανακάλυψη - που έγινε στην κατεύθυνση του αστερισμού  του Ηνίοχου - είναι σημαντική λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι έχουν ανιχνευθεί τουλάχιστον 17 FRB σε αυτόν τον τομέα. Ήταν επίσης η μόνη γνωστή περίπτωση μέχρι τότε στην οποία τα σήματα αυτά είχαν βρεθεί δύο φορές στην ίδια θέση στο διάστημα. Η περιοχή από την οποία προέρχονται τα σήματα, και ονομάστηκε FRB 121102, απέχει περίπου 3 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη. Σύμφωνα με μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature, ερευνητές εντόπισαν για δεύτερη φορά, μια έκρηξη (από συνολικά 13 που κατέγραψαν) να επαναλαμβάνεται και να προέρχεται από την ίδια πηγή, σε έναν γαλαξία σε απόσταση 1,5 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Η νέα έκρηξη με την ονομασία FRB 180814.J0422 + 73, ανακαλύφθηκε το καλοκαίρι του 2018, από το ραδιοτηλεσκόπιο Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (CHIME), πριν αυτό να είναι πλήρως λειτουργικό.

Οι αστρονόμοι προσπαθούν ακόμα να καταλάβουν τι προκαλεί το ανεξήγητο φαινόμενο. Η διάρκεια των εκρήξεων υποδηλώνει ότι είναι μια μικρή πηγή, ενώ ο τρόπος με τον οποίο αυτές οι εκπομπές «διασκορπίζονται» στο διάστημα, υποδηλώνει ότι συμβαίνουν σε ένα ακραίο περιβάλλον, όπως μια μαύρη τρύπα ή ένα αστέρι νετρονίων. Κάποιοι βέβαια με πιο ζωηρή φαντασία υποστήριξαν ότι βρέθηκε επιτέλους η απόδειξη πως εξωγήινοι επικοινωνούν μαζί μας με τη μορφή ισχυρών ραδιοφωνικών σημάτων, που με αυτό το τρόπο προσπαθούν να κάνουν αισθητή τη παρουσία τους στο Σύμπαν.