Γράφει ο ερευνητής Πέτρος Καλλιοντζής
Έχουμε εκφράσει μέχρι στιγμής την πεποίθησή μας ότι...
κάπου....στο Σύμπαν υπάρχει κάποιος «αδελφός πολιτισμός» που μας περιμένει και
τον περιμένουμε. Η πεποίθησή μας αυτή έχει και φιλοσοφικό αλλά και τελολογικό
έρεισμα. Για τον λόγο αυτό, στην συνέχεια αυτού του κεφαλαίου θα δώσουμε
μερικές οδηγίες, για αυτούς που έχουν τα ίδια «πιστεύω» με εμάς και τις ίδιες
αγωνίες. Έτσι ο κάθε ερασιτέχνης ερευνητής θα αποκτήσει, εκτός των άλλων και
κάποιο πρακτικό βοήθημα, που πιστεύουμε ότι θα τον βοηθήσει στην έρευνά του. Οι
διάφορες συσκευές και εξοπλισμός που θα περιγράψουμε στην συνέχεια, έχουν κατασκευαστεί
από εμάς ή έχουν αγοραστεί.
α. Φωτογραφικές μηχανές.
Κάθε ερευνητής, η απαραίτητη συσκευή που πρέπει να έχει
είναι η φωτογραφική μηχανή. Σήμερα, η τεχνολογία μας παρέχει δύο θαυμάσιους
τύπους φωτογραφικών μηχανών. Την ηλεκτρονική, με φωτογραφικό φιλμ και την
ψηφιακή χωρίς φιλμ. Για τα προτερήματα των μηχανών αυτών δεν μπορούμε να πούμε
πολλά πράγματα, διότι θα απαιτούντο σελίδες. Σε γενικές γραμμές είναι
εκπληκτικές !! Έχουν αρίστη απόδοση ποιότητας και μεγάλη ευκολία στον χειρισμό
τους. Εκ πείρας όμως μπορώ να πω ότι είναι ακατάλληλες για τον ερευνητή. Ίσως
να κάνω λάθος. Αλλά δεν είμαι επαγγελματίας φωτογράφος και δεν μπορώ να ισχυριστώ
ότι γνωρίζω άριστα την φωτογραφική τέχνη. Θεωρώ ότι ο ερευνητής πρέπει να είναι
εξοπλισμένος με μία τουλάχιστον ημιαυτόματη μηχανή συμβατικής τεχνολογίας.
Διότι μία τέτοια μηχανή, εκτός του ότι επιδέχεται διάφορους τύπους φιλμς
(«γρήγορα», «αργά», έγχρωμα, ασπρόμαυρα, υπέρυθρα κλπ), δίνει συγχρόνως την
δυνατότητα, στον χειριστή, να «παίζει» κατά βούληση, με την ταχύτητα, την
ευαισθησία, το διάφραγμα, να αλλάζει φακούς κλπ. Στις εξερευνητικές εξορμήσεις
μας πρέπει πάντοτε να έχουμε μαζί μας την φωτογραφική μας μηχανή . Αν υπάρχει
δυνατότητα καλό είναι να έχουμε δύο. Στην προκειμένη περίπτωση, η δεύτερη
μηχανή, μπορεί να είναι κάποια ψηφιακή. Έχουμε μαζί μας διαφόρων τύπων φιλμς,
φακούς, φλας (όχι απαραίτητα) και τρίποδο.
Κατά την διάρκεια μιας νυκτερινής εξόρμησης, χρησιμοποιώντας συμβατική μηχανή
και χαμηλές ταχύτητες μπορούμε να τραβήξουμε πολύ αξιόλογες και πιθανώς
παράξενες φωτογραφίες. Η χρήση υπέρυθρου φιλμ μπορεί να μας αποκαλύψει πολλά
μυστήρια. Φυσικά το θέμα της τέχνης και των μυστικών της φωτογραφίας είναι
ανεξάντλητο. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να αποτανθεί σε ανάλογη βιβλιογραφία.
β. Κιάλια και τηλεσκόπια.
Τα κιάλια είναι ομοίως μία χρησιμότατη συσκευή για την
έρευνα, αρκεί να έχουν μια ικανοποιητική μεγέθυνση. Είναι οπτική συσκευή
σχετικά φθηνή και αρκετά εύχρηστη. Οι σύγχρονοι τύποι κιαλιών μας επιτρέπουν
ακόμα και νυκτερινή θέαση. Το κόστος τους κυμαίνεται αναλόγως των δυνατοτήτων
τους. Το τηλεσκόπιο, για έναν ερευνητή, αποτελεί μια πιο εξειδικευμένη οπτική
συσκευή. Είναι ακριβό και μάλλον δύσχρηστο. Συνιστάται μόνο για περιπτώσεις όπου
το τηλεσκόπιο μπορεί να έχει την μόνιμή του θέση. Αχρηστεύεται δε δραματικά η
χρήση του μέσα σε πόλεις λόγω του έντονου νυχτερινού φωτισμού, καθώς και κατά
την διάρκεια της ημέρας λόγω της ηλιοφάνειας. Τα ερασιτεχνικά τηλεσκόπια
χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Έτσι διακρίνουμε τα «διοπτρικά» (με
φακούς) τηλεσκόπια και τα «κατοπτρικά» (με φακό και κοίλο καθρέπτη). Συνήθως ο
δεύτερος τύπος είναι ποιοτικότερος και πιο ακριβότερος. Τα τηλεσκόπια ανάλογα της
διαμέτρου του αντικειμενικού τους φακού ή του κοίλου καθρέπτη τους, μπορούν να
διακρίνουν άστρα-ήλιους αναλόγου μεγέθους. Ο ακόλουθος πίνακας μας δίνει τις
σχέσεις μεταξύ αντικειμενικού φακού ή καθρέπτη και την τάξη μεγέθους του παρακολουθoύμενου
αντικειμένου.
Εικόνα 1.
Κριτήρια για την αγορά ενός τηλεσκοπίου, εκτός της τιμής
του, αποτελούν η «διακριτική ισχύς» του και η «μεγέθυνση». Ειδικά για την
παρεχόμενη μεγέθυνση, ενός τηλεσκοπίου, ισχύει ο εξής εμπειρικός κανόνας : «Η
μεγέθυνση που επιτυγχάνεται από ένα τηλεσκόπιο είναι ίση με το τριπλάσιο της
διαμέτρου του αντικειμενικού φακού του, η οποία μετριέται σε mm. Έτσι ένα
τηλεσκόπιο με αντικειμενικό φακό 100 mm , μεγεθύνει ένα παρατηρούμενο αντικείμενο
3 Χ 100 = 300 φορές. Τα διοπτρικά τηλεσκόπια, όσο μεγαλύτερο αντικειμενικό φακό
έχουν, εμφανίζουν και διάφορα οπτικά προβλήματα. Για τον λόγο αυτό τα
κατοπτρικά τηλεσκόπια θεωρούνται καλύτερα διότι δεν έχουν αντικειμενικό φακό.
γ. Πυξίδες-Χρονόμετρα-Θερμόμετρα-Δοσίμετρα-Μαγνητόφωνα.
Πολλές φορές παρατηρώντας ένα κινούμενο αντικείμενο στον
ουρανό, πρέπει να καταγράψουμε την κατεύθυνση της κίνησής του, την ώρα που
γίνεται η παρατήρηση κλπ. Σε αυτό θα μας βοηθήσει η πυξίδα και το χρονόμετρο.
Πιθανώς η πατήρηση να συνοδεύεται από κάποιον θόρυβο ή να θέλουμε εμείς να
περιγράψουμε την παρατήρησή μας. Σε αυτό θα βοηθήσει κάποιο κασετοφωνάκι, το
οποίο καλό θα είναι να είναι αυτομάτου καταγραφής συναρτήσει του ήχου. Δηλαδή πρέπει
να είναι κάποιο κασετοφωνάκι «Voice activated». Εάν γίνουμε κάποτε μάρτυρες
μιας επαφής 2ου ή 3ου τύπου, τότε
πιθανώς ένα ηλεκτρονικό θερμόμετρο χώρου και ένα δοσίμετρο ραδιο-ακτινοβολίας
θα μας βοηθήσουν να καταγράψουμε θερμικές μεταβολές καθώς και μεταβολές στην
ραδιο-ακτινοβολία του περιβάλλοντος. Σήμερα τις συσκευές αυτές μπορεί να τις
βρει κανείς σχεδόν παντού και σε λογικότατες τιμές. Μάλιστα δοσίμετρα μπορεί να
βρει κανείς ακόμα και σε κάποια Λαϊκή αγορά από τον πάγκο κάποιου Ρωσσοπόντιου.
Για τον ερασιτέχνη ερευνητή δεν χρειάζονται συσκευές πανάκριβες και εξειδικευμένες.
Αρκεί να έχει κάποιον εξοπλισμό με τον οποίο να μπορεί να διεξάγει κάποιες
μετρήσεις κατά την έρευνά του.
δ. Μαγνητόμετρα.
Τα μαγνητόμετρα είναι απαραίτητες αλλά πολύ ακριβές και
εξειδικευμένες συσκευές. Έχουν δε την δυνατότητα να μετρούν και να καταγράφουν
τις μεταβολές του γήινου μαγνητικού πεδίου ή να ανιχνεύουν μικρομαγνητικές
μεταβολές του περιβάλλοντα χώρου. Τι ακριβώς χρειάζεται το μαγνητόμετρο; Οι
διάφοροι ερευνητές ισχυρίζονται ότι κατά την εμφάνιση ενός UFO, δημιουργείται
κάποια διατάραξη στο μαγνητικό πεδίο, του χώρου που βρισκόμαστε. Αυτό είναι
θεωρητικώς αληθές. Όπως όλοι γνωρίζουμε ένας τόπος έχει κάποιο ποσόν φυσικού
μαγνητισμού, το οποίον εκτός του ότι μπορεί να δημιουργείται από τα υπάρχοντα
πετρώματα, δημιουργείται και από τις γήινες μαγνητικές γραμμές. Όταν λοιπόν
κάποιο μεταλλικό, ιπτάμενο αντικείμενο διασχίσει μία περιοχή, τότε επόμενο
είναι να δημιουργήσει διατάραξη του μαγνητικού πεδίου, κατά την στιγμή που
τούτο, «κόβει», κάθετα ή υπό γωνία, τις δυναμικές γραμμές του πεδίου της
περιοχής. Εμείς έχουμε κατασκευάσει έναν ευαίσθητο ανιχνευτή μαγνητικού πεδίου,
ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν φορητό ή σταθερό όργανο. Παραθέτουμε δε
στην συνέχεια τις οδηγίες για την κατασκευή ενός τέτοιου ανιχνευτή,
αποτεινόμενοι περισσότερο στους ερευνητές εκείνους που γνωρίζουν από ηλεκτρονικά.
Επειδή έχουμε αρκετούς τύπους μαγνητικών ανιχνευτών, για οικονομία χώρου, αλλά
και απλούστευση στην κατασκευαστική περιγραφή, δίνουμε τα στοιχεία για μία πολύ
απλή συσκευή. Το δυσκολότερο μέρος της κατασκευής αποτελεί η κατασκευή του
πηνίου ανίχνευσης. Τούτο είναι ένα δακτυλιοειδές πηνίο κατασκευασμένο από σύρμα
περιελήξεων, διατομής 20-30 mm2. Αποτελείται από 5.500 σπείρες και έχει εσωτερική
διάμετρο κύκλου 27-30 cm. Αφού τυλίξουμε το πηνίο, σταθεροποιούμε τις σπείρες
με μονωτική ταινία, περιτυλιγμένη σφικτά και κοντά-κοντά, ώστε να καλυφθούν
εντελώς οι σπείρες. Κατόπιν, κόβουμε σε λωρίδες αλουμινόχαρτο και το τυλίγουμε
γύρω από την κάλυψη της μονωτικής ταινίας, προσέχοντας να αφήσουμε ελεύθερες
τις δύο άκρες του πηνίου. Αφού τυλίξουμε το αλουμινόχαρτο, το σταθεροποιούμε,
χρησιμοποιώντας πάλι μονωτική ταινία. Προσοχή. Προτού ολοκληρώσουμε την
σταθεροποίηση του αλουμινίου με την ταινία, ενώνουμε με ομοαξονικό καλώδιο,
τύπου 2+blendaz, τις δύο άκρες του πηνίου. Την θωράκιση του καλωδίου την
ενώνουμε, μηχανικά με το αλουμινόχαρτο. Μονώνουμε τις ενωμένες άκρες του
πηνίου, με προσοχή και τις σκεπάζουμε και αυτές με το αλουμινόχαρτο. Κατόπιν
ολοκληρώνουμε την στερέωση με την μονωτική ταινία. Εάν ο μαγνητικός ανιχνευτής
χρησιμοποιηθεί σαν φορητό όργανο, τότε τον τροφοδοτούμε με δύο μπαταρίες,
αλκαλικού τύπου, 9V. Οπότε και το ομοαξονικό καλώδιο, σύνδεσης του πηνίου
ανίχνευσης, δεν χρειάζεται να είναι μεγάλου μήκους. Σαν στοιχείο ένδειξης
ανίχνευσης, χρησιμοποιείται ένα μιλιαμπερόμετρο. Επειδή ο ανιχνευτής είναι πολύ
ευαίσθητος, δεν πρέπει να κουνάμε βίαια το πηνίο ανίχνευσης. Εάν ο μαγνητικός
ανιχνευτής χρησιμοποιηθεί σαν σταθερό όργανο, πράγμα που συνιστούμε, τότε η
τροφοδοσία του γίνεται μέσω του ειδικού τροφοδοτικού που παραθέτουμε στο σχέδιο
(Νο. 3). Σαν στοιχείο ένδειξης μεταβολής μαγνητικού πεδίου, χρησιμοποιούμε το
κύκλωμα της ακουστικής ένδειξης (Νο. 2). Επειδή το κύκλωμα ανίχνευσης
χρησιμοποιεί έναν ηλεκτρονικό χρονοδιακόπτη, έχουμε τοποθετήσει έναν μηχανικό
διακόπτη, τύπου μπουτόν, σαν διακόπτη reset. Δηλαδή διακόπτουμε με αυτόν την
μέγιστη διάρκεια λειτουργίας του βομβητή (baser). Ο μέγιστος χρόνος λειτουργίας
του βομβητή είναι τα 150 sec. και είναι ρυθμιζόμενος από το ποντεσιομετράκι των
470 KΩ. Στην περίπτωση που χρησιμοποιήσουμε τον ανιχνευτή σε μόνιμη βάση, π.χ.
στο σπίτι μας, καλό είναι το πηνίο να τοποθετηθεί μέσα σε μία πλαστική θήκη που
μπορούμε να φτιάξουμε με δύο πλαστικά πιάτα, ή με ένα ανθυγρού τύπου, πλαστικό
κιβώτιο. Μετά την θήκη αυτή μπορούμε να την στερεώσουμε σε έναν ιστό, σαν
αυτούς που χρησιμοποιούμε για τις τηλεοπτικές κεραίες και να εγκαταστήσουμε
πλέον, στην ταράτσα μας το πηνίο ανίχνευσης. Φυσικά για την περίπτωση αυτή
έχουμε υπολογίσει το κατάλληλο μήκος καλωδίου.
Στο παρατιθέμενο σχέδιο, το Νο.1 δείχνει το κύκλωμα του
κύριου ανιχνευτή, το Νο. 4 δείχνει το μιλιαμπερόμετρο και το Νο. 5 δείχνει την
μορφή που πρέπει να έχει το πηνίο μας. Αφού υποτεθεί ότι κατασκευάσαμε το
ηλεκτρονικό κύκλωμα του ανιχνευτή μας, το τοποθετούμε σε κάποιο κουτάκι,
πλαστικό ή μεταλλικό, έχοντάς του δώσει την κατάλληλη μορφή, σύμφωνα με τον
σκοπό που θα τον χρησιμοποιήσουμε. Για να λειτουργήσει ο ανιχνευτής πρέπει να
τον ρυθμίσουμε. Ενώνουμε το πηνίο
ανίχνευσης, στην είσοδο (σημεία Α και Β) της συσκευής μας. Συνδεσμολογούμε,
στην έξοδό της (σημεία Γ και Δ), ένα μιλιαμπερόμετρο (κλίμακα 300 mA)
Τροφοδοτούμε στην συνέχεια την συσκευή.
Με το ποντεσιομετράκι των 100 ΚΩ, ρυθμίζουμε την βελόνη του
οργάνου να έρθει στην μέση της κλίμακας. Κατά την διαδικασία αυτή προσέχουμε να
μην υπάρχουν, κοντά στην συσκευή, στοιχεία που μπορεί να δημιουργήσουν άχρηστα
και επί πλέον μαγνητικά πεδία. Μετά την ρύθμιση η συσκευή μας είναι έτοιμη για
χρήση.
Εικόνα 2.
Στην ανωτέτω εικόνα 3, φαίνεται ο ιδιοκατασκευής ανιχνευτής μαγνητικού πεδίου με διαφορετικό πηνίο ανίχνευσης, φορητού τύπου. Ο δεξιά εξωτερικός διακόπτης θέτει την συσκευή σε λειτουργία. Ενώ με το ρυθμιστικό, στο κέντρο της συσκευής, ρυθμίζουμε την βελόνη του οργάνου να βρίσκεται, πάντοτε, στην μέση της κλίμακας προ οιασδήποτε μέτρησης.
Ο ανιχνευτής μαγνητικού πεδίου, όσο και να φαίνεται απλός,
λειτουργεί θεαματικά. Μάλιστα ο ερευνητής που θα τον χρησιμοποιήσει σε μόνιμη
βάση, μπορεί και εφ’ όσον γνωρίζει, να τον εξοπλίσει και με άλλες παρελκόμενες
συσκευές. Μπορεί π.χ. στην έξοδό του να χρησιμοποιήσει ένα ψηφιακό απαριθμητή
συμβάντων. Επίσης μπορεί, ακριβώς δίπλα από τον ιστό του πηνίου, να τοποθετήσει
κάμερα, νυχτερινής θέασης, σκοπεύοντας κάθετα την ουράνια σφαίρα και να
σηματοδοτεί κάποιο Video-time lap ή κάποιο video που μαγνητοσκοπεί σε LP.
Επίσης με το σήμα αυτό μπορεί να σηματοδοτεί και κάποια συσκευή TV. Συνεπώς,
όπως αντιλαμβάνεται κανείς, υπάρχουν αρκετοί τρόποι χρήσης του ανιχνευτή. Αρκεί
λίγη φαντασία και γνώση ηλεκτρονικών.
ε. Κατασκευάζοντας ένα ραδιοτηλεσκόπιο.
Ίσως ο ανωτέρω τίτλος να φαντάζει μεγαλεπήβολος και πρακτικά
ανέφικτος σαν ιδέα που εκφράζει. Πολλοί ίσως πάλι γελάσουν ή κουνήσουν το
κεφάλι τους με κατανόηση για την τρελή ιδέα. Όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι.
Σαν ιδέα και σαν εφαρμογή είναι πολύ απλή. Αρχικά θα πρέπει να τονίσουμε ότι η
κατασκευή αυτή απευθύνεται σε ερευνητές που έχουν σχέση με το αντικείμενο της
δορυφορικής λήψης. Οπωσδήποτε δε, η όλη κατασκευή δεν είναι φθηνή και δυστυχώς
αποτελείται από στοιχεία που πρέ- πει να αγοραστούν. Η ιδέα της κατασκευής του
ραδιοτηλεσκόπιου, μας δημιουργήθηκε, γνωρίζοντας πως ακριβώς λειτουργούσαν τα
ραδιοτηλεσκόπια «παλαιάς γενεάς». Δηλαδή τα συστήματα αυτά είχαν σαν στόχο να
λαμβάνουν ραδιοσήματα από πηγές στο διάστημα. Με βάση λοιπόν αυτή την αρχή
κατασκευάσαμε ένα υποτυπώδες ραδιοτηλεσκόπιο. Προκειμένου να ξεκινήσουμε την
κατασκευή μας, θα χρειαστούμε ένα παραβολικό κάτοπτρο, διαμέτρου από 1.5 m και
πάνω. H εγκατάσταση της κεραίας αυτής γνωρίζουμε ότι είναι πρόβλημα. Θα πρέπει
μάλιστα να επιλέξουμε τέτοια θέση, ώστε να έχουμε απολύτως ελεύθερο πεδίο
σκόπευσης της ουράνιας σφαίρας, με απαιτούμενη ανύψωση από 45ο- 90ο. Η ανύψωση
αυτή είναι απαραίτητη ώστε να μην ενοχλείται η λήψη μας από το σύνολο εκπομπών
των γεωστατικών δορυφόρων. Οι γεωστατικοί δορυφόροι βρίσκονται τοποθετημένοι
γύρω από την Ισημερινή ζώνη. Η σκόπευσή τους εκτός της αζιμουθιακής θέσης, εξαρτάται και από την γωνία ανύψωσης (elevation), της
δορυφορικής κεραίας. Τούτη μεταβάλλεται από τις 0ο- 46ο, για μία ευρεία
αζιμουθιακή θέση που ξεκινά από τις 55ο δυτικά, για να φτάσει τις 102ο
ανατολικά. Άρα αντιλαμβανόμαστε ότι οι τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι βρίσκονται,
ως προς το επίπεδο του τόπου, πάνω σε ένα τόξο, που ονομάζεται «γεωστατικό
τόξο». Φυσικά εκτός αυτών των δορυφόρων υπάρχουν και άλλοι δορυφόροι οι οποίοι
κινούνται γύρω από την γη, σε σχέση με τους προηγούμενους, που συμπεριφέρονται
σαν ακίνητοι πάνω από τον τόπο λήψης. Συνεπώς μπορεί κάποια στιγμή η κεραία μας
να λάβει κάποιο σήμα από αυτούς. Κάτι όμως σπάνιο και πολύ δύσκολο, λόγω της
μικρής επιφάνειας λήψης της κεραίας μας, αλλά και της περιοχής συχνοτήτων που
περιμένουμε να λάβουμε με αυτή. Βέβαια εάν η κεραία του ραδιοτηλεσκοπίου μας,
δεν σκοπεύσει Νότια, αλλά Βόρια, τότε η λήψη μας δεν επηρεάζεται από τους
γεωστατικούς δορυφόρους, που υποχρεωτικώς σκοπεύονται νοτίως. Έτσι η γωνία
ανύψωσης της κεραίας μας μπορεί να γίνει μικρότερη από 45ο, μέχρι του
επιτρεπόμενου ορίου του ορίζοντα της περιοχής που θα εγκαταστήσουμε το
ραδιοτηλεσκόπιό μας.
Εικόνα 4.
Όταν σκοπεύουμε με την κεραία του ραδιοτηλεσκόπιου μας, θα πρέπει να προσέχουμε πάντοτε τις θέσεις των δορυφόρων ακόμα και τις πλέον ακραίες τους. Ιδιαίτερα δε στις περιπτώσεις εκείνες που θέλουμε να στρέψουμε την κεραία μας ανατολικά ή δυτικά.
Εικόνα 5.
Βασικά στοιχεία γνωρισμάτων δορυφορικής κεραίας.
Σαν στοιχείο λήψης του ραδιοτηλεσκόπιου μας θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε, δίπολο, ειδικής κατασκευής, το οποίο θα τοποθετηθεί στην θέση
που θα τοποθετούσαμε το LNB του κατόπτρου. Σαν βασική συχνότητα λήψης
χρησιμοποιήσαμε και εμείς, την συχνότητα του υδρογόνου. Δηλαδή τους 1420 MHz.
Προκειμένου λοιπόν να κατασκευάσουμε το ενεργό στοιχείο της κεραίας λήψης,
χρησιμοποιήσαμε τον κλασσικό τύπο υπολογισμού μήκους κεραίας. Δηλαδή : λ=κ.c/f.
Όπου «c» η ταχύτητα του φωτός (300.000 Km/sec), «f» η συχνότητα λήψης και «κ» ο
συντελεστής διάδοσης ηλεκτρομαγνητικού κύματος, που ελήφθη, χονδρικά, ίσος με
0.95. Έτσι λοιπόν προέκυψε ένα ενεργό μήκος λ=20cm. Kατά τον ίδιο τρόπο
υπολογίσαμε διάφορα ενεργά μήκη μέχρι τους 5.500 MHz (5,5 GHz). Στην συνέχεια
πήραμε τον Μ.Ο. των μηκών αυτών και υπολογίσαμε το τελικό ενεργό στοιχείο
λήψης. Τούτο προέκυψε ίσο με 10 cm. To μήκος αυτό το θεωρήσαμε αρκετά μεγάλο σε
σχέση με το παραβολικό μας κάτοπτρο, διαμέτρου 1.5 m. Τελικά υπολογίσαμε ένα
ενεργό στοιχείο ίσο με λ/4. Δηλαδή 2.5 cm. Το οποίο το εκτυπώσαμε πάνω σε
επιχαλκωμένη πλακέτα ηλεκτρονικών κυκλωμάτων. Για απλούστευση της περιγραφής του
στοιχείου λήψης, παραθέτουμε στην συνέχεια τα ανάλογα γραμμικά σχέδια.
Εικόνα 6.
Ας δούμε εν συντομία τι περιγράφει η προηγούμενη εικόνα:
Νο.1 Μεταλλική θήκη στοιχείου λήψης κατασκευασμένη από
κουτάκι κονσέρβας γάλακτος. Αφού τελειώσουμε όλη την κατασκευή, βάφουμε
επισταμένα την θήκη δύο με τρεις φορές με λευκό χρώμα για μέταλλα, ώστε να την
προστατεύσουμε από την σκουριά.
Νο. 3 Πλαστικό υπόβαθρο για την στερέωση της βάσης πάνω στον
φορέα του LNB της κεραίας μας.
Νο. 2 Στρογγυλό κομμάτι επιχαλκωμένης πλακέτας όπου με
χημική μέθοδο έχουμε αποτυπώσει το στοιχείο λήψης και την γείωση.
Νο. 4 Πλαγία όψη της πλακέτας. Με την αποχάλκωση έχουν
μείνει τα ωφέλιμα απαιτούμενα στοιχεία (στοιχείο και γείωση).
Νο. 5 Δείχνει τον τρόπο που συνδέουμε το ενεργό στοιχείο και
την γείωση με ένα μικρό κομμάτι ομοαξονικού καλωδίου RF, καλής ποιότητας.
Νο. 6 Θηλυκή υποδοχή βύσματος τύπου F. Εδώ συνδέουμε το
ομοαξονικό καλώδιο καθόδου με την συσκευή παρακολούθησης (δέκτης). Η όλη
κατασκευή του στοιχείου λήψης τοποθετείται μέσα στην μεταλλική θήκη, περίπου
στη μέση της και συγκολλιέται, εσωτερικά, με κόλληση ηλεκτρονικών κατασκευών (καλάι). Κατόπιν η μεταλλική
θήκη καλύπτεται, στο άκρο που «βλέπει» προς το κάτοπτρο (δορυφορική κεραία), με
ένα κομμάτι πλαστικό, το οποίο κολλάμε στα χείλη του κυλινδρικού κουτιού, με
πολύ προσοχή, ώστε να επιτευχθεί πολύ καλή στεγανότητα. Έχοντας εγκαταστήσει
της κεραία μας, είμαστε πλέον έτοιμοι να συνδέσουμε την έξοδο του ενεργού
στοιχείου λήψης (θηλυκό F) , μέσω καλωδίου RF πολύ καλής ποιότητας (χαμηλές
απώλειες στις υψηλές συχνότητες), με την είσοδο του δέκτη. Προκειμένου να
αυξήσουμε την ευαισθησία του ενεργού στοιχείου λήψης και να ενισχύσουμε το
λαμβανόμενο σήμα, συνδέουμε, μεταξύ εξόδου του στοιχείου και καλωδίου RF, έναν
αυτοτροφοδοτούμενο ενισχυτή σήματος, ευρείας περιοχής υπερυψηλών συχνοτήτων,
σαν αυτόν που χρησιμοποιούμε, για τον ίδιο λόγο, για τα LNBs C-Band και Κu-Band.
Ο δέκτης που θα χρησιμοποιήσουμε, για την λήψη των σημάτων,
αποτελεί το πλέον δυσκολότερο και δαπανηρότερο τμήμα, της κατασκευής του
υποτυπώδους ραδιοτηλεσκοπίου μας. Σαν απλή λύση συνιστούμε την χρήση ενός
αναλογικού δορυφορικού δέκτη, ο οποίος είναι πολύ φθηνός και σιγά-σιγά
αποσύρεται από το εμπόριο, λόγω της ραγδαίας εμφάνισης και εξέλιξης των
ψηφιακών δορυφορικών δεκτών. Συνδέοντας τον δέκτη μας με την κεραία και μία
τηλεόραση και επιλέγοντας σαν συχνότητα λήψης, την συχνότητα του υδρογόνου,
1420 MHz θα δούμε στην οθόνη μας ένα «χοντρό χιόνι», γκριζόασπρο. Αυτός είναι ο
θόρυβος που παράγεται από την ζώνη του υδρογόνου. Εάν συμβεί κάποια διατάραξη στην
ζώνη αυτή, τότε τούτη θα φανεί σαν έντονες αναλαμπές, πάνω στην οθόνη. Ομοίως
μπορούμε να πειραματιστούμε και με άλλες συχνότητες, μέχρι τους 5.5 GHz. Ίσως
κάποιος ερευνητής να ήθελε να χρησιμοποιήσει ψηφιακό δορυφορικό δέκτη. Θα
μπορούσε να το κάνει, αρκεί ο εν λόγω δέκτης να επιδέχεται πολλές χειροκίνητες
και κατά βούληση ρυθμίσεις. Συνήθως η εφαρμογή αυτή δεν πετυχαίνει, λόγω της
ιδιομορφίας της σχεδίασης λειτουργίας των εν λόγω δετών. H πλέον όμως σωστή
λύση δέκτη, είναι αυτή που χρησιμοποιεί έναν φασματικό αναλυτή (Spektrum
Analyzer). Δυστυχώς όμως η λύση αυτή είναι πολύ ακριβή και δεν θα την
συνιστούσαμε για μία καθαρά ερασιτεχνική εφαρμογή, παρά μόνο για την περίπτωση
που έχουμε, λόγω επαγγέλματος, το όργανο αυτό. Χρησιμοποιώντας τον φασματικό
αναλυτή μπορούμε να παρατηρούμε ευκολώτερα και πιο συγκεκριμένα τις όποιες
διαταράξεις τις ζώνης συχνοτήτων που ανιχνεύουμε. Συγχρόνως μπορούμε να έχουμε
συνδεδεμένη την συσκευή με κάποιον ηλεκτρονικό υπολογιστή, ώστε να
επεξεργαζόμαστε καλύτερα τα λαμβανόμενα σήματα. Όπως γίνεται αντιληπτό, από τα
μέχρι εδώ γραφόμενα, το υποτυπώδες ραδιοτηλεσκόπιο μας, μπορεί να λάβει μόνο
ηλεκτρικές διαταράξεις και κοσμικές ραδιοσυχνότητες από τους 1420 MHz έως τους
5.500 MHz.
Εάν ο λαμβανόμενος θόρυβος, από την ζώνη υδρογόνου, είναι
μεγάλος, τότε ελατώστε την τάση λειτουργίας του ενισχυτή από τα 19V στα 14V.
Αυτό γίνεται εύκολα αλλάζοντας τάση πόλωσης στον δορυφορικό μας δέκτη από H
(Horizontal, 19V), σε V (Vertical, 14V) ή στον φασματικό αναλυτή μας.
Στην ανωτέρω εικόνα 7,
φαίνονται τα στοιχεία της δικής μας ραδιοτηλεσκοπικής κεραίας.
Νο. 1 Στοιχείο λήψης.
Νο. 2 Μηχανισμός αζιμουθιακής κίνησης κεραίας.
Νο. 3 Κάτοπτρο με διάμετρο 1, 5 m.
Εικόνα 8
Αναλυτής φάσματος (Spectrum Analyzer), δικής μας κατασκευής, συνεργαζόμενος με την κεραία του ραδιοτηλεσκοπίου μας.
Συμπεράσματα ή συμβουλές ;
Την θέση και την γνώμη μας για την ύπαρξη, γενικά, εξωγήινης
μορφής ζωής, την έχουμε εκφράσει πολλές φορές. Τριανταπέντε ολόκληρα χρόνια
ασχολούμαστε με το Μυστήριο και το Παράξενο, αναλύοντας και ψάχνοντας, κατά το
δυνατόν, όλες τις πληροφορίες πού έφθαναν στα χέρια και στα αυτιά μας. Όμως ένα
ελαχιστότατο ποσοστό από αυτές μπορούν να κριθούν σαν παράξενες και αξιόλογες.
Οι περισσότερες από αυτές έχουν μία κάποια εξήγηση. Αυτό όμως δεν σημαίνει
απολύτως τίποτε. Επιστήμη και εφεύρεση δεν υπάρχουν χωρίς την γόνιμη φαντασία.
Συνεπώς αυτό που ίσως για μας τώρα να είναι παράδοξο και εξωφρενικό, κάποτε να
αποδειχτεί αληθινό. Συνεπώς συνεχίστε την έρευνα, τον προβληματισμό και την
αναζήτησή σας. Ίσως κάπου μέσα στο Σύμπαν κάποιος «αδελφός πλανήτης» να μας
περιμένει. Ίσως ποτέ να μη καταφέρουμε να επικοινωνήσουμε μαζί του. Όμως το
Μέλλον του Ανθρώπου, βρίσκεται κάπου εκεί ψηλά, κάπου σε κάποια γωνιά του
Χάους. Αυτό είναι ΣΙΓΟΥΡΟ !!!!!!!
