Μια
από τις πιο μυστηριώδες περιοχές της Σελήνης είναι ο κρατήρας Αρίσταρχος, ο
οποίος πολλές φορές έχει παρουσιάσει περίεργα φαινόμενα.
Στις 4, 5
και 7 Φεβρουαρίου, 1821, ένα ισχυρό φως έλαμψε στο εσωτερικό του. Το φαινόμενο επαναλήφτηκε
στις 4 και 6 Μαΐου και αργότερα στις 28 και 29 Νοεμβρίου του ίδιου έτους. Στις
22 Ιανουαρίου 1825, το ίδιο ανεξήγητο φως έλαμψε και πάλι. Στις 22 Δεκεμβρίου
1835, ο αστρονόμος Μπαίλυ παρατήρησε και πάλι το φαινόμενο. Μετά από αρκετά
χρόνια στις 10 Ιουνίου 1866, ο αστρονόμος Τέμπελ παρατήρησε για ακόμα μια φορά
το φως του Αρίσταρχου, το οποίο εμφανίστηκε ξανά ένα χρόνο αργότερα στις 7
Μαΐου 1867.
Ο αστρονόμος
Τρουβελό, στις 23 Ιανουαρίου 1880, πρόσεξε ένα καινούργιο παράξενο φαινόμενο
στον ίδιο κρατήρα. Αυτή τη φορά δεν ήταν ένα φωτεινό σημείο μόνο, αλλά μια
φωτεινή γραμμή ή ίσως ένας φωτεινός τοίχος. Ο αστρονόμος ντ`Ατζούντα, είδε και
πάλι την φωτεινή γραμμή στον Αρίσταρχο
στις 7 Νοεμβρίου 1891.
Μερικά
χρόνια αργότερα τα αστεροσκοπεία Λονδίνου και Μασσαλίας, είδαν το φως του
Αρίσταρχου να αναβοσβήνει, σαν να προσπαθούσε να μεταδώσει κάποιο οπτικό
μήνυμα.
Στις 29
Οκτωβρίου 1963, και στις 27 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, το αστεροσκοπείο του
Λόουελλ, στις Η.Π.Α, παρατήρησε όχι ένα αλλά πολλά κόκκινα φώτα. Το πιο σημαντικό
όμως ήταν ότι, ενώ στην αρχή τα φώτα ήταν ορατά μερικά μίλια έξω από τον κρατήρα
“μετακινήθηκαν” και έφτασαν στον ίδιο τον Αρίσταρχο.
Ο Ρώσος αστρονόμος
Κοζύρεφ, με την βοήθεια ενός φασματογράφου, ανίχνευσε την παρουσία ελεύθερων αερίων
που ξέφευγαν από τον Αρίσταρχο στα 1958 και στα 1961.
Τον Ιούνιο, Ιούλιο
και Αύγουστο του 1965, ο κρατήρας μας έστειλε μερικούς ακόμα φωτεινούς χαιρετισμούς.
Αυτή τη φορά επρόκειτο για μια ισχυρή ακτίνα που τιναζόταν κατά διαστήματα από
τον Αρίσταρχο. Κανείς δεν τόλμησε μια ερμηνεία.
Η περίπτωση
του Αρίσταρχου δεν είναι η μοναδική. Ομάδες ολόκληρες φώτων έχουν γίνει ορατές
στον κρατήρα του Πλάτωνος, από πολλούς αστρονόμους, όπως τους Πράττ, Μπέρτ,
Γκλέντχιλλ, Έλγκερ κ.α. Ο Τσάρλς Φόρτ αναφέρει ότι από τον Αύγουστο του 1869 ως
τον Απρίλιο 1871, κατεγράφησαν 1600 παρατηρήσεις για τα φώτα του Πλάτωνος. Οι
σχετικοί πίνακες ευρίσκονται στη βιβλιοθήκη της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας
στην Αγγλία.
Στις 23
Νοεμβρίου 1887, ο αστρονόμος Σπάισσεν παρατήρησε ένα φωτεινό τρίγωνο στον
Πλάτωνα, ενώ στις 10 Οκτωβρίου 1916, το παρατηρητήριο της Φλωρεντίας ανέφερε
την ύπαρξη μιας κοκκινωπής σκιάς που είχε καλύψει ένα τμήμα του κρατήρα.
Μια άλλη περιοχή
της Σελήνης, η θάλασσα των Κρίσεων, έχει
και αυτή να παρουσιάσει μια έντονη δραστηριότητα. Φωτεινά σημεία και γραμμές παρατηρήθηκαν
στις 4 Ιουλίου 1832. Στις 15 Μαΐου 1864, ο αστρονόμος Χέρμπερτ Ίνγκωλλ είδε ένα φως στη Θάλασσα, κοντά στον κρατήρα
Πικάρ. Το φως φάνηκε πάλι στις 1 Ιανουαρίου και 10 Απριλίου 1865. Στις 5 και 7 Νοεμβρίου
του ίδιου έτους η ίδια πάλι λάμψη στη Θάλασσα των Κρίσεων, κοντά στον Πικάρ.
Στην ίδια περιοχή το φαινόμενο παρατηρήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1915, από τον
Μπέρναρντ Τόμας.
Η θάλασσα
των Κρίσεων μας επιφύλαξε μια ακόμα έκπληξη. Ο δορυφόρος Όρμπιτερ 5, καθώς και άλλοι προηγούμενοι, οι
οποίοι τέθηκαν σε τροχιά γύρω από την Σελήνη, έχαναν 5 με 10 χιλιόμετρα ύψος,
σαν να τους τραβούσε κάποια μυστηριώδης δύναμη. Καμιά ερμηνεία του φαινομένου δεν
ήταν ικανοποιητική και το μόνο θετικό στοιχείο είναι ότι το ίδιο ανεξήγητο
γεγονός συμβαίνει και πάνω από τις Θάλασσες του Νέκταρος, των Βρόχων, της
Γαλήνης και της Υγρασίας.
Ένας ακόμα ενδιαφέρον
κρατήρας είναι ο Λινναίος. Το Δεκέμβριο του 1866, οι αστρονόμοι Σμίντ και
Μπάκινγκαμ, είχαν παρατηρήσει ένα παράξενο λευκό σημείο στον κρατήρα, στις 14,
16, 25, και 27 του μηνός. Στις 16 Ιανουαρίου 1867, ο Νόττ, πρόσεξε ένα μαύρο σημείο
μέσα στο λευκό και το ίδιο μαύρο σημείο πρόσεξε και ο Ντώους, στις 15 Μαρτίου
1867. Ο ίδιος αστρονόμος είδε τρία μαύρα σημεία στον Σουλπίκιους Γκάλλους, κοντά
στο Λινναίο, στις 10 Ιουνίου 1867. Τρεις μέρες αργότερα είχαν χαθεί. Στις 6 Αυγούστου
του ίδιου έτους ο Μπάκινγκαμ, παρατήρησε ένα ωοειδές σημείο στο κρατήρα το οποίο
ήταν ορατό μέχρι τον Οκτώβριο.
Στις 20 Φεβρουαρίου
1877, ο Τρουβελό είδε μια φωτεινή γραμμή που διέσχιζε τον κρατήρα Εύδοξο, και ο
ίδιος αστρονόμος είδε ένα φως να λάμπει στον Εύδοξο στις 4 Μαΐου 1881.
Στις 13 Φεβρουαρίου
1836, σύμφωνα με τον Γκρουιδούισεν, δυο παράλληλες φωτεινές γραμμές διέσχιζαν
τον κρατήρα Μέσσιερ, ενώ ο χώρος ανάμεσα τους ήταν γεμάτος από φωτεινά σημεία.
Στις 20 Οκτωβρίου
1824, ο Γκρουιδούισεν, είδε ένα φως να αναβοσβήνει στο σκοτεινό τμήμα της Σελήνης.
Στις 18 και 19 Μαρτίου 1847, πολλές φωτεινές κηλίδες έγιναν ορατές στο σκοτεινό
τμήμα από τους Τ. Ράνκιν και Σεβαλιέ. Νέο φως φάνηκε στον κρατήρα Καρλίνι, από
τον Γουίλλιαμς στις 24 Νοεμβρίου 1865. Ένα φως σαν άστρο 7ου μεγέθους
παρατηρήθηκε στην σκοτεινή περιοχή της Σελήνης από τον Τόμας Έλγκερ, στις 7 Μαΐου
1867.
Ο καθηγητής
Θούρυ, είδε στον κρατήρα Πλίνιους, στις 13 Φεβρουαρίου 1889, ένα σημείο περιτριγυρισμένο
από ένα έντονο λευκό πλαίσιο. Μια φωτεινή ακτίνα εκτοξεύτηκε από την Σελήνη την
1η Απριλίου 1893, καθώς και στις 25 Σεπτεμβρίου 1893. Παρατηρητές οι
αστρονόμοι ντε Μοράες και Μ. Γκαμπορώ, από τις Αζόρες και από το Παρίσι.
Πηγη: Leopold Trouvelot, The Trouvelot astronomical drawings manual, 1882
Astronomical Notes, τόμος 116, τεύχος 16
Mordes Pereira, Journal of the British Astronomical Association, vol. 120, p. 101-106
